Burza

Burza (The Tempest) to jedno z najbardziej intrygujących dzieł Williama Szekspira. Powstała prawdopodobnie w latach 1610–1611, a jej pierwsze wystawienie odbyło się w 1611 roku w Londynie na dworze króla Jakuba I. Sztuka wyróżnia się spośród innych utworów Szekspira swoją baśniową atmosferą oraz symboliczną treścią, splatając wątki magii, miłości, zemsty i przebaczenia.

Akcja Burzy toczy się na odległej, tajemniczej wyspie, gdzie Prospero, wygnany książę Mediolanu, sprawuje kontrolę nad duchami i siłami natury za pomocą magii. Przypadkowo statek jego dawnych wrogów rozbija się w pobliżu wyspy, co prowadzi do rozliczeń, konfliktów i finalnie – pojednania. 

Pierwsze wydanie ukazało się w 1623 roku, w słynnym zbiorze Pierwsze Folio (First Folio), zawierającym 36 dramatów Szekspira. Zbiór ten, wydany pośmiertnie przez przyjaciół dramatopisarza, Johna Hemmingesa i Henry’ego Condella, miał ogromne znaczenie dla utrwalenia dorobku literackiego dramatopisarza. Wydanie Pierwszego Folio stało się nieocenionym źródłem dla zachowania Burzy, której rękopis zaginął.

Nad Wisłą Burza pojawiła się stosunkowo późno w porównaniu do innych dzieł Szekspira. Pierwsze pełne tłumaczenie na język polski ukazało się dopiero w 1847 roku, a autorem tego przekładu był Józef Paszkowski – znany tłumacz literatury angielskiej, który przekładał także inne utwory Szekspira. Tłumaczenie Paszkowskiego wyróżniało się dbałością o zachowanie rytmu, poetyckiego języka oraz głębi duchowej oryginału. 

Paszkowski, w swojej pracy nad Burzą, starał się nie tylko oddać dosłowne znaczenie słów, ale także zachować piękno języka i poetyckość, co stanowiło wyzwanie w przypadku tak subtelnej i symbolicznej sztuki, jak Burza. Jego tłumaczenie uznawane było przez długi czas za wzorcowe.

Po Paszkowskim, kolejnym ważnym tłumaczem Szekspira w Polsce był Leon Ulrich, który w 1875 roku opublikował swoją wersję Burzy. Ulrich, podobnie jak jego poprzednik, przywiązywał wielką wagę do literackiej wartości oryginału, starając się jednak dostosować język do bardziej współczesnych norm, aby uczynić go zrozumiałym dla szerszej publiczności.

W XX wieku pojawiły się nowe przekłady Burzy, które podejmowały próbę uwspółcześnienia języka Szekspira, aby uczynić jego dzieła bardziej przystępnymi dla współczesnego odbiorcy. Do najbardziej znanych należą tłumaczenia dokonane przez Macieja Słomczyńskiego (1961) oraz Stanisława Barańczaka (1994). Obydwaj tłumacze podjęli się trudnego zadania nie tylko wiernego oddania oryginału, ale także zachowania jego bogactwa stylistycznego i poetyckiego.

Maciej Słomczyński, uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich tłumaczy literatury angielskiej, zyskał szerokie uznanie za swoje tłumaczenie Szekspira, które uchodzi za jedno z najbardziej kompletnych i dokładnych. Stanisław Barańczak, z kolei, podszedł do Burzy bardziej interpretacyjnie, starając się oddać ducha Szekspira w sposób, który rezonowałby z polskim odbiorcą końca XX wieku. 

Sama Burza uchodzi za jedno z najbardziej symbolicznych i tajemniczych dzieł Szekspira. Wielu krytyków literackich uznaje ją za swego rodzaju literackie pożegnanie dramatopisarza z teatrem. Postać Prospera, maga i władcy wyspy, często jest interpretowana jako alter ego samego dramatopisarza. Prospero, który ostatecznie rezygnuje ze swojej władzy, może symbolizować Szekspira, który wkrótce po napisaniu sztuki wycofał się z życia zawodowego i osiadł w rodzinnym Stratfordzie nad Avonem. 

Informacja o wydaniu

Tłumaczenie: Leon Urlich

Format 8vo (150 x 240), objętość 132 s.  Książka złożona krojem Brunel Roman No 2 i wydrukowana na papierze bawełnianym Century Laid. Oprawa wykonana ręcznie w pełną skórę. Całość zaopatrzona w etui i bogato ilustrowana. 

Książka dostępna w przedsprzedaży. Wysyłka zamówionych egzemplarzy rozpocznie się po 31 października 2024 r.